TÖRE VE ÖTESİNDEKİ KADIN: KARA ANA

Kara Ana adlı tiyatro oyunu tiyatro Öteyüz tarafından seyirciye sunuldu.Bu oyunlarında medyada son yıllarda bol bol yer alan töre ve namus cinayetlerini konu aldılar. Medyadaki olaylardan yola çıkarak,töre ve namus cinayetleri kavramlarından başlayıp,tarih öncesinden günümüze ve günümüz dünya ülkelerini de inceleyerek başladılar. Konuyla ilgili filmler,kitaplar,sempozyum notları,doktora tezleri,gazete küpürleri,anılar,yaşanmışlıklar inceleyerek birbirlerine bilgiler aktardılar ve tartışmalar yaptılar. Ve sonrasında ise bildiklerini seyirciyle paylaşmak istediler ve Kara Ana adlı oyunu tiyatro severlerle buluşturdular. Bu oyunun yazarı olan Hanife Bacıyla sohbet ettik ve bize oyun hakkında bilgiler vermesini rica ettik.Töreden ve Namus cinayetlerinden konuştuk. Bizi kırmadı ve ricamızı kabul etti.



S.B:Kara Ana adlı töre ve namus cinayeti konularını ele alan bir oyun yazdınız. Bize bundan biraz bahseder misiniz?

H.B: Aslında bu oyunda törenin sorgulanışı vardır. Töre namus cinayetine kayan bir konu değildir.Töre çok farklı bir şeydir biz burada namus cinayetini ele aldık.Töre bir yaptırım gücüdür.Töre cinayetlerinde genelde erkekler katledilir. Namus cinayeti ise kadınları baskı altında tutmak için işleniyor. Namus cinayetinde erkeğin aklına kadın gelir ve kadını baskı altında tutmak amacı yatar aslında.



S.B:Oyunun konusundan biraz bahseder misiniz?

H.B:Oyunun konusuna gelince ise; herhangi bir yaşam örgüsünde,iki ayrı mekanda gündelik hayat devam etmektedir.Kırsalında Kara Ana ve ailesi yaşar. Kara Ana istemediği bir evlilik yapmış ve kendini kapkara bir suskunluğa bırakmıştır. Artık onun dili bastonudur. Yeri geldiğinde namus adına, sorgulama ihtiyacı bile duymadan öz kızını öldürecek kadar da katıdır. Er meclisinde söz sahibidir, hatta söz onundur. Şehirde yaşayan Sibel ise araştırmacı gazetecidir. İşinde belirli bir başarıyı yakalayan Sibel kendi içinde geçmişi ile hesaplaşacağı günü beklemektedir. Son çalıştığı konu töre üzerinedir. Ve bir gün Kara Ana ile gazeteci Sibel’in yolları kesişir.

S.B:Peki bu konuyu seçmenizde ki etmen neydi?

H.B:Olayı seçmemdeki etmen özellikle parmakla belli bir yerin gösterilmesi mesela Doğu gibi.Benim tezime göre töre cinayetlerinin dünyanın her yerinde yaşandığını düşünüyorum. Mesela üniversite arkadaşım olan bir kız beşik kertmesiydi ve onun en büyük duası beşik kertmesi olduğu çocuğun bir başkasına aşık olmasıydı. Çünkü eğer erkek aşık olur ve bundan vazgeçerse o zaman beşik kertmesi düşebilir fakat bir kız bunu asla bozamaz. Bu beni çok etkilemişti ve çok ters gelmişti. Berdelde ise bir pazarlık söz konusu ,bir değiş tokuş var ortada.

S.B:Oyunlarınızda genellikle belirli bir tema üzerine mi yoğunlaşıyorsunuz?

H.B: Bir konu seçiyoruz kadın tiyatrosunda. Konu üzerine önce araştırma yapıyoruz. Edindiğimiz bilgileri birbirimize aktarıp tartışıyoruz. Töre üzerine biz çok çalıştık. Aslında televizyondaki bu töre konulu dizliler çıkmadan çok önce başladık çalışmalarımıza fakat sonra bir fren yaptık. Sonra baktık ki diziler bizim anlatmak istediğimizi anlatmıyor.

S.B:Bu oyunu yazmaya ne zaman başladınız ve ne kadar sürdü?

H.B: Bu oyunu Mayıs 2007 de yazdım ve bir hafta gibi kısa bir sürede bitti.

S.B: 21. Yüzyıl Türkiye’sinde hala töre cinayetlerinin işleniyor olmasını nasıl değerlendiriyorsunuz sizce bunun eğitimle bir ilgisi var mı?

H.B: Bu iş aslında evrensel nitelikli bir şey. Kimi toplumlar zamanla geliştirmiş kendilerini kimleri ise olduğu yerde kalmış. İtalya, Sicilya,Fransa,Yunanistan, Akdeniz ülkelerinin büyük bir kısmında hemen hemen bu konu mevcut. Aslına bakarsanız bu eğitimle ilgili bir şer değil, kişi ve toplumla ilgili.


S.B:En son olarak bu sorunun giderilebilmesi için sizce neler yapılmalı?

H.B: Kadın toplumda güçlenmezse bu devam edecek. Kadın kendi değerinin farkına varmalı. Kendi özgüvenini sağlamalı ve kendine tanınan hakları bilmeli. Kadınlarda 2. vatandaş olmayı bir kabullenmişlik var. Aslında bu bir güç savaşı. Kadın kadına destek vermeli.Örneğin oyunumda Kara Ana’ da bir gücü simgeliyor.Yeri geldiğinde erkekten daha katı kararlar verebiliyor ve er gücü gösteriyor.Bütün bunların hepsi kadının toplumda güçlenmesini sağlayacak etmenlerdir.

Seda Bacı, TDE, 3. Sınıf